Bitcoin là tiền kỹ thuật số. Nó là tiền giống như euro hay đô-la. Bạn có thể gửi nó từ bất kỳ điểm nào tới bất kỳ điểm nào khác trên thế giới một cách tức thời, an toàn, và với mức phí tối thiểu hoặc miễn phí hoàn toàn. Hai ngày trước, chúng ta đã chứng kiến một trong những giao dịch lớn nhất từng được ghi nhận trên mạng bitcoin, trong đó một người đã chuyển 150 triệu đô-la giữa hai tài khoản bitcoin trong một giây với mức phí giao dịch gần như bằng không. Chỉ riêng sự kiện đó cũng đủ cho chúng ta thấy công nghệ này sẽ mang lại sự đột phá như thế nào xét theo các hệ thống thanh toán quốc tế. Nhưng đây mới chỉ là phần mở đầu mà thôi.
Bitcoin là một loại tiền kỹ thuật số ra đời năm 2008, do một bí danh trên mạng có tên là Satoshi Nakamoto phát minh. Satoshi công bố một bản đặc tả khái niệm1 dưới dạng một bài viết trong đó khẳng định ông đã tìm ra cách tạo lập một mạng lưới phi tập trung có khả năng đạt được sự đồng thuận, nhất trí mà không cần đến bất kỳ thứ quyền lực kiểm soát tập trung nào. Nếu đã học về khoa học máy tính hoặc các hệ thống phân tán, bạn sẽ biết đây chính là Bài toán các vị tướng Byzantine1. Bài toán này được đưa ra lần đầu tiên vào năm 1982 và cho đến năm 2008, đó vẫn là một bài toán chưa có lời giải. Thế rồi, Satoshi Nakamoto nói: “Tôi giải được rồi.” Các bạn thử đoán xem điều gì xảy ra tiếp theo? Mọi người cười nhạo, phớt lờ, và bác bỏ ý kiến của ông. Ông công bố bài viết của mình, và ba tháng sau thì phát hành phần mềm mã nguồn mở cho phép mọi người bắt đầu xây dựng mạng bitcoin.
Bitcoin không phải là một công ty hay tổ chức. Nó là một tiêu chuẩn hoặc một giao thức giống như TCP/IP2, hay Internet. Nó không thuộc quyền sở hữu của bất kỳ ai. Nó hoạt động bằng các quy tắc toán học đơn giản mà mọi người tham gia vào mạng lưới đều thống nhất tuân thủ. Thông qua cơ chế đơn giản này, bitcoin có thể cho phép một mạng máy tính phi tập trung hoàn toàn cùng nhất trí về việc xác nhận các giao dịch nào vừa diễn ra trên mạng, tức là đồng thuận về việc ai đang có tiền.
Như vậy, nếu tôi gửi tiền từ tài khoản của mình sang tài khoản của người khác trong mạng ngang hàng, hoàn toàn phi tập trung này, thì hành động đó cũng chỉ giống như gửi đi một email mà thôi. Không có ai đóng vai trò trung gian cả. Cứ mỗi 10 phút, toàn bộ mạng lưới lại cùng xác nhận những giao dịch vừa diễn ra, mà không cần đến bất kỳ cơ quan quyền lực tập trung nào, thông qua một cuộc bầu chọn đơn giản được thực hiện bằng điện tử.
Giải pháp đặc biệt này, phát minh này, còn quan trọng hơn nhiều so với tiền tệ. Tiền tệ chỉ là ứng dụng đầu tiên – giống như ứng dụng đầu tiên mà bạn có thể xây dựng trên một hệ thống đồng thuận phân tán. Các ứng dụng khác bao gồm bỏ phiếu công bằng phân tán, sở hữu cổ phần, đăng ký tài sản, công chứng, và nhiều ứng dụng khác mà chúng ta chưa từng nghĩ đến trước đây.
"Giải pháp đặc biệt này, phát minh này, còn quan trọng hơn nhiều so với tiền tệ. Tiền tệ chỉ là ứng dụng đầu tiên."
Tôi biết đến bitcoin lần đầu tiên vào năm 2011, và sau Internet, tôi chưa từng cảm thấy choáng ngợp trước những tiềm năng mà tôi nhìn thấy như thế này. Năm 1991, tôi đã chứng kiến buổi đầu sơ khai của Internet khi mà nó vẫn còn trong giai đoạn tiền thương mại. Lúc ấy, tôi đã thấy rằng Internet sẽ làm thay đổi thế giới này nhưng không người nào tin tôi. Giờ đây, tôi lại có cảm giác tương tự như vậy đối với bitcoin.
Một vài người trong các bạn có thể đã nghe ở đâu đó rằng bitcoin, trong vai trò một loại tiền tệ, hôm nay tăng giá, hôm sau lại rớt giá thê thảm. Tôi đến đây là để nói với các bạn rằng hãy bỏ qua chuyện giá cả đi, bỏ qua bitcoin trên cương vị tiền tệ đi mà hãy tìm hiểu về bitcoin trên cương vị một công nghệ, một phát minh, và mạng lưới mà nó tạo ra. Nếu làm hỏng loại tiền này, chúng ta sẽ lại xây dựng loại tiền khác. Sự ra đời của bitcoin, hay công nghệ khiến bitcoin vận hành được, thì không thể đảo ngược. Nó mang đến những khả năng cho việc tổ chức phi tập trung hóa ở một quy mô chưa từng thấy trên hành tinh này.
"Sự ra đời của bitcoin, hay công nghệ khiến bitcoin vận hành được, thì không thể đảo ngược. Nó mang đến những khả năng cho việc tổ chức phi tập trung hóa ở một quy mô chưa từng thấy trên hành tinh này."
Trích: Internet của Tiền Tệ
